Κι επειδή το θέμα είναι ακόμη αυτό στο σχολείο και στο μυαλό μου, η μνήμη θυμάται ξανά και ξανά τη "Λίστα του Σίντλερ" και τον Λίαμ Νίσον .
Είκοσι χρόνια πριν σ΄ έναν κινηματογράφο..
Αφορμή για το διάβασμα του βιβλίου μια εκπομπή στο Δημόσιο Ραδιόφωνο. στην οποία έγινε παρουσίαση του βιβλίου σε νέα έκδοση (2013): Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Από την εκπομπή αυτή έμαθα πολλά για την προσωπικότητα του συγγραφέα... Κι είχα στο νου να διαβάσω το βιβλίο. Η επίσκεψή μου εκείνες τις μέρες στη φίλη μου Χριστίνα είχε μια δόση μαγείας... Το βιβλίο με περίμενε εκεί στο γραφείο της πάνω πάνω σε μια στοίβα άλλων... Βέβαια στις παλιές εκδόσεις Νεφέλη, αλλά αγορασμένο στην Κρήτη... Στην πρώτη σελίδα διαβάζεις το όνομα της κατόχου και ... Ρέθυμνο 2004... Για κάποιες μέρες ήμουν εκεί μέσα στον κόσμο του Χρηστομάνου: Θλίψη κι Έρωτας...
Από τον πρόλογο.. Θα σας πω μιαν ιστορία απλή και λυπητερή – γιατί απλή
και λυπητερή είναι η ζωή.
Τι γρήγορα που φεύγομε και αφήνομε τον ήλιο και τη
θάλασσα, τα λουλούδια και το φεγγάρι!
Τα παλαιά τραγούδια είναι γεμάτα δάκρυα – και τα
χείλη των νέων που γελούνε φανερώνουν το τόξο της
οδύνης: γιατί και η χαρά δεν είναι παρά ένας καημός
που περιμένει την ώρα του να ’ρθεί – είναι ο άμμος πάνω
από την πέτρα την αληθινή που τονε σκορπάει ο άνεμος.
Έτσι ξεγελιούνται κι οι καρδιές μας, σαν τις μυγδαλιές,
που πολλές φορές ανθίζουν προτού να ’ρθει η πίκρα του
χειμώνα…
Ραδιοθεατρική απόδοση του έργου για την Ελληνική Ραδιοφωνία εδώ
Ταινία του 1958..
Μια σύγχρονη εκδοχή του 2007 "Το αίμα που μαράθηκε"
Το βιβλίο..
Η Κερένια κούκλα είναι ένα έργο για τον έρωτα, την τρυφερότητα και τον πόθο. Ένας νεαρός άνδρας άθελά του έλκεται από ένα κορίτσι που τον ερωτεύεται. Η μοιραία ένωσή τους κάνει μια αμυγδαλιά να ανθίσει... Λιβάδια γεμάτα λουλούδια κι έρωτα... Πένθιμα δωμάτια αρρώστιας...Οι δυο νέοι αγκαλιάζονται σ΄ ένα κατώφλι με φεγγάρι. Η αποκάλυψη κι η τιμωρία...
Ένα κορυφαίο συμβολιστικό έργο της ελληνικής πεζογραφίας.
Στις Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης υπάρχει και η σχετική μελέτη της Αγγέλας Καστρινάκη
"Σαν τις μυγδαλιές" Ιδέες και σύμβολα στην "Κερένια κούκλα"
Και η τελευταία ανάρτηση από το ψάξιμό μου σχετικά με το ναζισμό και το σεμινάριο... Το θέμα βέβαια δεν τελειώνει... δυστυχώς.
Η Έλενα Μπέρτα Αμάλιε "Λένι" Ρίφενσταλ (γερμ. Helena Bertha Amalie "Leni" Riefenstahl) ήταν Γερμανίδαηθοποιός, σκηνοθέτις και φωτογράφος, η οποία έγινε διάσημη χάρη στις ταινίες προπαγάνδας που δημιούργησε για λογαριασμό της Ναζιστικής Γερμανίας. Μετά τον Πόλεμο, η καριέρα της πρακτικά έλαβε τέλος, αν και η ίδια δεν ήταν ποτέ μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος. Η ίδια ποτέ δεν παραδέχθηκε ότι ένιωσε ενοχές για το παρελθόν της.
Ο Σόλομον Ας (Solomon Eliot Asch), ήταν ένας Αμερικανός ψυχολόγος, ο οποίος έγινε γνωστός κατά την δεκαετία του '50, όταν και διεξήγαγε μια σειρά πειραμάτων, που έμειναν γνωστά ως «Το πείραμα της συμμόρφωσης του Ας» (The Asch conformity experiment) ή «Το παράδειγμα του Ας» (Asch paradigm).
Ο Ας χρησιμοποίησε ομάδες των 5-7 ατόμων, οι οποίοι υποτίθεται ότι ήταν εθελοντές. Στην πραγματικότητα, μόνο ο ένας στην κάθε ομάδα ήταν ο εθελοντής -και πραγματικό υποκείμενο του πειράματος- και οι υπόλοιποι συνεργάτες του Ας. Οι συμμετέχοντες καλούνταν σε μια δοκιμασία οπτικής αντίληψης. Οι συνεργάτες του Ας, απαντούσαν επίτηδες λάθος σε ερωτήσεις που είχαν οφθαλμοφανείς απαντήσεις. Ο πραγματικός εθελοντής παρ' ότι είχε στο μυαλό του την ευνόητη απάντηση, εν τούτοις βλέποντας πως η πλειοψηφία των συμμετεχόντων απαντούσε διαφορετικά, αμφιταλαντεύονταν κι ενίοτε συμφωνούσε χωρίς να το πιστεύει με την γνώμη τους.
Τα πειράματα του Ας που συνεχίστηκαν με διάφορες παραλλαγές, κατέδειξαν πως πολλοί άνθρωποι, υπό ορισμένες συνθήκες, μπροστά στο ενδεχόμενο να περιθωριοποιηθούν από ένα κοινωνικό σύνολο, είναι διατεθειμένοι να αυτοϋποβληθούν, να υποκύψουν και να συμμορφωθούν με το «κοινωνικά ορθό», ακόμη κι όταν αυτό είναι προφανέστατα λάθος κι έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την αντίληψή τους και τα πιστεύω τους...
Το Πείραμα Υπακοής του Milgram
Το πείραμα του Μιλγκραμ (The Milgram Experiment) ήταν μια σειρά πειραμάτων κοινωνικής ψυχολογίας που διενεργήθηκαν από τον ψυχολόγο του Πανεπιστημίου του Γιέηλ (Yale), Stanley Milgram. Μετρήθηκε η προθυμία των συμμετεχόντων στο να υπακούν ένα πρόσωπο (Επιστήμονα) που συμβολίζει εξουσία και αυθεντία, όταν αυτός τους ζητούσε να κάνουν πράγματα που αντιτίθενται στην συνείδησή τους.
Τα πειράματα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1961, τρεις μήνες μετά την έναρξη της δίκης του Γερμανού ΝΑΖΙ Adolf Eichmann για το Ολοκαύτωμα. Το πείραμα καλούνταν να απαντήσει στο ερώτημα: "Ο Eichmann και οι συνεργοί του, είχαν κοινό σκοπό τουλάχιστον ως αναφορά το σκοπό του Ολοκαυτώματος;".
Τα πειράματα του Milgram έδειξαν ότι είναι δυνατόν εκατομμύρια συνεργοί απλά ακολουθούν τις εντολές τους, ακόμα κι αν αυτές παραβιάζουν τις βαθύτερες ηθικές αρχές τους.
Ο Αδόλφος υψώνει τη σβάστικα... Charles Chaplin: The Great Dictator
«The man who will come» του Ιταλού Τζιόρτζιο Ντιρίτι, ειδικό βραβείο της επιτροπής του Φεστιβάλ της Ρώμης. Στις πλαγιές του Monte Sole, η γεωργική κοινότητα βλέπει τα εδάφη της να καταλαμβάνονται από ναζιστικά στρατεύματα και πολλοί νέοι άνδρες αποφασίζουν να συστήσουν μια ταξιαρχία.
1:44 το πρωί και το θέμα δεν τελειώνει πάλι... Το τελευταίο βίντεο "The man who will come" θα μας συνδέσει με την επόμενη ανάρτηση που θα είναι αφιερωμένη στο Σχολείο Ειρήνης του Monte Sole...
Η καθημερινότητα σε οδηγεί και σε καθοδηγεί σε άλλα μονοπάτια απ΄ αυτά που σχεδιάζεις συνήθως.. Και πέρασε τόσος καιρός, για να ξαναπιάσω πάλι το θέμα του ναζισμού και τις σημειώσεις μου από το σεμινάριο που ευτυχώς διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Καστοριάς. Κι έφτασα στην Ιστορία της Γ΄ Γυμνασίου στο ίδιο θέμα: Ενότητα 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου... Αλιεύω επιπλέον υλικό, μια σπουδαία αφορμή για συζήτηση και τελικά για αναστοχασμό...
Ως αναστοχασµός προσδιορίζεται γενικότερα η κριτική εξέταση των πεποιθήσεων του ατόµου και ο έλεγχος από πού αυτές πηγάζουν και προέρχονται µε στόχο την αναθεώρηση µιας εµπειρίας µε βάση την κριτική αποτίµηση εννοιών και αντιλήψεων.
(Ζαρίφης, 2009).
Ο Ευγένιος Ιονέσκο (γαλλ. Eugène Ionesco, 26 Νοεμβρίου 1909-28 Μαρτίου 1994) ήταν Ρουμάνος θεατρικός συγγραφέας, από τους επιφανέστερους εκπροσώπους του Θεάτρου του παραλόγου. Αν κι έγραψε στη γαλλική γλώσσα, θεωρείται από τους πιο αξιόλογους ανθρώπους της διανόησης της Ρουμανίας. Στα έργα του, ο Ιονέσκο διακωμωδεί τις πιο κοινότοπες καταστάσεις, ενώ απεικονίζει τη μοναξιά του ανθρώπου και την ασημαντότητα της ύπαρξής του.
Στο Ρινόκερο, παρατηρεί τους φίλους του να προσβάλλονται από τον ιό της "ρινοκερίτιδας" και να μεταμορφώνονται σε ρινόκεροι, παραμένοντας στο τέλος μόνος ενάντια σε αυτό το κύμα κομφορμισμού. Σε αυτό το έργο, ο Ιονέσκο εκφράζει την απέχθειά του για τον ιδεολογικό κομφορμισμό, εμπνεόμενος από την άνοδο του φασισμού τη δεκαετία του '30.
Κομφορμισμός: προσαρμογή στην καθιερωμένη κοινωνική ηθική και στους καθιερωμένους κανόνες συμπεριφοράς Πηγή: Βικιπαίδεια
Ένας καθηγητής Ιστορίας με αναρχικό παρελθόν και πρωτοποριακές ιδέες στήνει ένα παιχνίδι ρόλων με τους μαθητές του. Μέσα από το διδακτικό πείραμα θέλει να δείξει στην πράξη την κρυφή γοητεία του ολοκληρωτισμού. Τα πράγματα όμως αρχίζουν να ξεφεύγουν από τον έλεγχο....
Έφτασε κι η Παρασκευή 2:37 ..το πρωί.
Παράλληλα βλέπω τον Ρινόκερο του Ευγένιου Ιονέσκο από το Εθνικό Θέατρο (1996-1997).
Θυμάμαι την επόμενη χρονιά που διορίστηκα και ήρθα στην Καστοριά παίξαμε με τα παιδιά της Γ΄ Γυμνασίου τη "Φαλακρή τραγουδίστρια" μέσα στην τάξη ακόμη τότε μόνο για εσωτερική κατανάλωση...